توضیحات اجمالی گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ مهندسی عمران:
بر اساس اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور تعداد واحدهای درسی و پژوهشی دورۀ کارشناسی ارشد 32 واحد می‌باشد که شامل 12 واحد دروس تخصصی اجباری، 12 واحد دروس اختیاری، 2 واحد سمینار و روش تحقیق و 6 واحد پایان‌نامه برای گرایش‌های مختلف مهندسی عمران می‌باشد.
در ادامه به معرفی گرایش مهندسی و مدیریت ساخت مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ مهندسی عمران منطبق بر آئین‌نامۀ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور می‌پردازیم که این معرفی ممکن است بر حسب دانشگاه مورد نظر، کمی متفاوت باشد و برخی دروس اختیاری، به‌صورت اجباری یا بالعکس ارائه شوند. همچنین در دانشگاه‌ها، تمامی دروس اختیاری ارائه نمی‌شود و برحسب نظر گروه و دپارتمان مربوطه، ممکن است برخی از آن‌ها بر حسب صلاحدید، ارائه گردند:
گرایش مهندسی و مدیریت ساخت:
یکی از راه‌های موفقیت در اجرای پروژه‌های عمرانی، مدیریت صحیح و اصولی پروژه‌ها می‌باشد. شاخۀ مدیریت ساخت، آموزش‌های لازم در این زمینه را فراهم می‌کند. هر پروژه‌ای نیاز به یک مدیر کارآمد داشته و با توجه به اجرای ضعیف پروژه‌های عمرانی و عدم مدیریت و کنترل پروژه، روند ساخت و مسائل اقتصادی و همچنین محدودیت زمان، این رشته به کمک کنترل و مدیریت پروژه و روش‌های ساخت پیشرفته، درصدد حل مشکلات موجود در پروژه‌ها و طرح‌های ملی می‌باشد.
بخش دیگری از این گرایش به بحث‌های مدیریت اطلاعات ساختمان (BIM) و بحث‌های دعاوی پروژه‌های عمرانی و حقوق مهندسی و مقررات پیمان، نحوه قراردادها در پروژه‌ها، بهینه‌سازی هزینه و زمان پروژه، ارزیابی و کنترل پروژه‌های عمرانی، مدیریت پروژه و امور پیمان در ابعاد حقوقی، اقتصادی و اجرایی، هدایت و رهبری منابع انسانی، تحلیل انواع مصالح و روش‌های ساخت، استفاده بهینه از ماشین‌آلات و روش‌های ترمیم سازه‌ها می‌پردازد.
یکی از مزیت‌های این گرایش این است که تمام کارگاه‌های مرتبط با مهندسی عمران نیاز به مدیر دارند. بنابراین می‌تواند بازارکار بسیار خوبی برای فارغ‌التحصیلان این حوزه فراهم آورد.
ردیف | نام درس | تعداد واحد | نوع واحد |
1 | مدیریت و مقررات پیمان | 3 | تخصصی اجباری |
2 | برنامه‌ریزی و کنترل پروژه | 3 | تخصصی اجباری |
3 | روش‌های ساخت | 3 | تخصصی اجباری |
4 | مدیریت پروژه یا تکنولوژی بتن یا مدیریت مالی و حسابداری پروژه یا مدیریت ایمنی و بهداشت و محیط زیست یا تحلیل و طراحی سیستم‌ها | 3 | تخصصی اجباری |
5 | مدیریت خطر پروژه | 3 | اختیاری |
6 | سیستم‌های اطلاعات مدیریت | 3 | اختیاری |
7 | مدیریت منابع انسانی | 3 | اختیاری |
8 | مدیریت استراتژیک پروژه | 3 | اختیاری |
9 | مدیریت نگهداری پروژه‌های عمرانی | 3 | اختیاری |
10 | حقوق ساخت | 2 | اختیاری |
11 | اقتصاد مهندسی پیشرفته | 3 | اختیاری |
12 | مدیریت پروژه | 3 | اختیاری |
13 | مدیریت استراتژیک پروژه | 3 | اختیاری |
14 | مدیریت ایمنی و بهداشت و محیط زیست | 3 | اختیاری |
15 | مصالح ساخت پیشرفته | 3 | اختیاری |
16 | توسعه پایدار در ساخت و ساز | 2 | اختیاری |
17 | فناوری بتن‌های خاص | 3 | اختیاری |
18 | تکنولوژی عالی بتن | 3 | اختیاری |
19 | روش‌های آزمایشگاهی در تکنولوژی بتن پیشرفته | 3 | اختیاری |
20 | مدیریت ماشین‌آلات ساخت | 3 | اختیاری |
21 | روش‌های ساخت پیشرفته | 3 | اختیاری |
22 | تعمیر و تقویت سازه‌ها | 3 | اختیاری |
23 | تحقیق در عملیات | 3 | اختیاری |
24 | تحلیل قابلیت اعتماد | 2 | اختیاری |
25 | محاسبات نرم | 3 | اختیاری |
26 | روش‌های مدل کردن ساخت | 2 | اختیاری |
27 | ریاضیات عالی مهندسی | 3 | اختیاری |
28 | آمار و احتمالات پیشرفته | 3 | اختیاری |
29 | تحلیل و طراحی سیستم‌ها | 3 | اختیاری |
حال به سراغ بررسی دروس تخصصی اجباری این گرایش به‌صورت اجمالی می‌رویم:
درس مدیریت و مقررات پیمان به قوانین و مقررات حاكم بر طرح‌هاي عمراني كشور و همچنین روش‌های اجرای طرح‌های عمرانی می‌پردازد. برنامه‌ریزی و کنترل پروژه، فرآیندهایی برای جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌باشد که برای نگه‌داشتن هزینه‌ها و برنامه‌ها در مسیر درست رسیدن به اهداف نهایی استفاده می‌شوند. در درس روش‌های ساخت به مدیریت ساخت سازه‌های بتنی و فولادی پرداخته می‌شود. در درس مدیریت پروژه فعالیت‌ها و رویکردهایی که برای برنامه‌ریزی، مدیریت و کنترل یک پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند، بررسی می‌شوند. تکنولوژی بتن به فرایندها و روش‌هایی گفته می‌شود که برای تولید و استفاده از بتن در ساختمان‌ها به کار برده می‌شوند. هدف از مدیریت مالی و حسابداری پروژه آشنایی با مدیریت هزینه‌ها، درآمد و جریان نقدینگی می‌باشد. همچنین مجموعه‌ای از فرآیندها و رویه‌ها که خطرات احتمالی را برای یک محیط خاص شناسایی و بهترین شیوه‌ها را برای کاهش یا حذف آن خطرات ایجاد می‌کنند، در درس مدیریت ایمنی و بهداشت و محیط زیست آورده شده‌اند.
