توضیحات اجمالی گرایشهای مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ مهندسی عمران:
بر اساس اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور تعداد واحدهای درسی و پژوهشی دورۀ کارشناسی ارشد 32 واحد میباشد که شامل 12 واحد دروس تخصصی اجباری، 12 واحد دروس اختیاری، 2 واحد سمینار و روش تحقیق و 6 واحد پایاننامه برای گرایشهای مختلف مهندسی عمران میباشد.
در ادامه به معرفی گرایش ژئوتکنیک مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ مهندسی عمران منطبق بر آئیننامۀ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور میپردازیم که این معرفی ممکن است بر حسب دانشگاه مورد نظر، کمی متفاوت باشد و برخی دروس اختیاری، بهصورت اجباری یا بالعکس ارائه شوند. همچنین در دانشگاهها، تمامی دروس اختیاری ارائه نمیشود و برحسب نظر گروه و دپارتمان مربوطه، ممکن است برخی از آنها بر حسب صلاحدید، ارائه گردند:
گرایش ژئوتکنیک:
مهندسی ژئوتکنیک (خاک و پی)، گرایشی از مهندسی عمران است که به بررسی خصوصیات خاک و رفتارهای خاک تحت بارهای مختلف میپردازد. با توجه به اینکه سازههای موجود روی خاک احداث میگردد، میتوان گفت مهندسی خاک و پی در ارتباط مستقیم با مهندسی سازه میباشد. نحوۀ طراحی انواع پیها، نحوۀ مقاومسازی دیوار حائل، مقاومسازی خاک بستر و دیوارههای خاکی به روشهای مختلف همچون نیلینگ و شاتکریت، سازههای نگهبان خرپایی، راک بولت، دیوارۀ بتنی در تونلها و همچنین آزمایشگاههای خاک برای نمونهگیری و انجام آزمایشهای سه محوری و تحکیم و غیره به روی آن، از انواع زمینههای شغلی این گرایش از مهندسی عمران میباشد.
گرایش مهندسی ژئوتکنیک امروزه به شدت مورد استقبال فضای کار قرار گرفته و همواره باید به این امر توجه داشت که هیچ سازهای بدون پی و بدون شناخت خاک، بنا نمیشود.
از نرمافزارهای کاربردی این رشته میتوان به Geo studio و Plaxis و Flac 3D و Ensoft و Lpile و غیره اشاره نمود.
ردیف | نام درس | تعداد واحد | نوع واحد |
1 | دینامیک خاک | 3 | تخصصی اجباری |
2 | مهندسی پی پیشرفته | 3 | تخصصی اجباری |
3 | مکانیک خاک پیشرفته | 3 | تخصصی اجباری |
4 | روش اجزاء محدود یا مکانیک محیط پیوسته یا ریاضیات عالی مهندسی | 3 | تخصصی اجباری |
5 | بهسازی خاک | 3 | اختیاری |
6 | زمینشناسی مهندسی پیشرفته | 2 | اختیاری |
7 | سدهای خاکی | 3 | اختیاری |
8 | ژئوتکنیک دریایی | 3 | اختیاری |
9 | تحقیقات صحرایی | 3 | اختیاری |
10 | خاک مسلح | 3 | اختیاری |
11 | آزمایشگاه مکانیک خاک پیشرفته | 1 | اختیاری |
12 | پیهای خاص | 2 | اختیاری |
13 | مهندسی شمع در سازههای دریایی | 3 | اختیاری |
14 | ژئوتکنیک لرزهای | 3 | اختیاری |
15 | اندرکنش خاک و سازه | 3 | اختیاری |
16 | لرزهشناسی و مهندسی زلزله | 3 | اختیاری |
17 | اکتشافات ژئوفیزیک | 2 | اختیاری |
18 | آزمایشگاه دینامیک خاک | 2 | اختیاری |
19 | تئوری انفجار و طراحی سازهها در برابر آن | 3 | اختیاری |
20 | ژئوتکنیک زیست محیطی | 3 | اختیاری |
21 | مهار زباله و فناوری بازیابی | 2 | اختیاری |
22 | طراحی مدفن زباله | 2 | اختیاری |
23 | مکانیک سنگ | 2 | اختیاری |
24 | طراحی و اجزاء تونل و فضاهای زیرزمینی | 2 | اختیاری |
25 | مکانیک سنگ پیشرفته | 2 | اختیاری |
26 | آزمایشگاه مکانیک سنگ | 1 | اختیاری |
27 | روش اجزاء محدود پیشرفته (غیرخطی) | 3 | اختیاری |
28 | ریاضیات عالی مهندسی | 3 | اختیاری |
29 | روش اجزاء مرزی | 3 | اختیاری |
30 | روش اجزاء مجزا | 3 | اختیاری |
31 | مدلسازی رفتار خاک | 3 | اختیاری |
32 | تئوری الاستیسیته و پلاستیسیته در مهندسی ژئوتکنیک | 3 | اختیاری |
33 | کاربرد آمار و احتمالات در مهندسی ژئوتکنیک | 2 | اختیاری |
34 | مکانیک شکست | 3 | اختیاری |
35 | مکانیک محیط پیوسته | 3 | اختیاری |
36 | رفتار خاکهای غیر اشباع | 3 | اختیاری |
37 | مکانیک محیطهای متخلخل | 3 | اختیاری |
38 | مبانی مدلسازی فیزیکی | 2 | اختیاری |
39 | روشهای حدی در مکانیک خاک | 3 | اختیاری |
حال به سراغ بررسی دروس تخصصی اجباری این گرایش بهصورت اجمالی میرویم:
دینامیک خاک، علمی است که به مطالعۀ رفتار خاک در بارگذاریهای وابسته به زمان (بارگذاریهای دینامیکی) میپردازد. در درس مهندسی پی پیشرفته، نظریۀ ظرفیت باربری، نشست و تغییرشکل خاک زیر پی، طراحی و اجرای پیهای سطحی و بطور کلی تمامی نظریات و مسائل مربوط به خاک، پی و شمعها آورده شده است. در درس مکانیک خاک پیشرفته به شناسایی خواص خاک پرداخته میشود. در درس ریاضیات عالی مهندسی به تحلیل و بررسی جبر خطی، معادلات دیفرانسیل جزئی و حساب تغییرات پرداخته میشود. روش اجزاء محدود یا المان محدود نیز رایجترین روش عددی برای حل مسائل مهندسی و مدلهای ریاضیاتی است.