اجرای تأسیسات برقی و مکانیکی در ساختمان‌ها، استفاده از مصالح قابل اشتعال، توسعۀ شبکه‌های انرژی، برق و گاز و بکارگیری تجهیزات گوناگون سبب افزایش احتمال آتش‌سوزی در ساختمان‌ها گردیده است و به همین دلیل توجه به موضوع حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق، امری الزامی و اجتناب ناپذیر محسوب می‌گردد. در همین راستا، مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به عنوان یکی از مباحث مقررات ملی ساختمان منتشر گردیده است.

بر اساس مقررات اين مبحث، به منظور حفظ جان و مال انسان‌ها و فراهم ساختن ایمنی لازم در برابر آتش‌سوزى، رعايت اصولي در طراحي و اجراى ساختمان‌ها ضرورى است كه مهمترين آن عبارتند از: 

• پيش‌بيني راه‌هاى خروج جهت خارج شدن به موقع و ايمن افراد از ساختمان و انتقال آن‌ها بـه مكان‌هاى امن.
• تأمين تمهيدات لازم در طراحي و اجراى ساختمان‌ها به منظور پيشگيرى از بروز حريق.
• فراهم ساختن شبكه‌هاى علائمي محافظ (تشخيص، هشدار، اعلام) و امكانات مهار، كنترل و اطفاء حريق در ساختمان.
• جلوگيرى از گسترش آتش و دود در ساختمان و سرايت حريق از يك ساختمان به ساختمان ديگر.

در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، تأمين ايمني لازم جهت حفظ جان انسان‌ها بيش از هر امر ديگرى مورد توجه بوده و به همين دليل، اولين بخش اين مقررات شامل ضوابط مربوط به راه‌هاى خروج از بنا و فرار از حريق مي‌باشد كه از بيشترين اهميت و تأثير در اين راستا برخوردار است.

همچنين اين مبحث با توجه به شرايط فني، تخصصي و اجرايي موجود در كشور (از نظر وجود مهارت‌هاى لازم، مصالح، تجهيزات و نيز امكانات اقتصادى كشور) شامل ساختارها، مساحت، تعداد طبقات، موقعيت و ابعاد ساختمان مي‌باشد. 

بر اساس مقررات اين مبحث از آنجا كه در هر ساختمان بايد كليۀ پيش‌بيني‌ها و تمهيدات لازم جهت ايمني ساكنان و متصرفان در برابر حريق فراهم گردد، ضرورى است که طراحي و اجراى ساختمان‌ها به نحوى صورت گيرد كه با توجه به كاربرى، ابعاد و تعداد طبقات، به مدت مناسبي در برابر حريق مقاومت نموده و از گسترش حريق به فضاها يا ساختمان‌هاى مجاور جلوگيرى شود. 

دامنۀ کاربرد مبحث سوم مقررات ملی ساختمان:

دامنۀ کاربرد این مبحث در تصرف‌های مسکونی، آموزشی، فرهنگی، درمانی، مراقبتی، تجمعی، اداری، حرفه‌ای، کسبی، تجاری، صنعتی، انباری و ضوابط اختصاصی ساختمان‌های بلند می‌باشد.

سرفصل‌های مبحث سوم مقررات ملی ساختمان عبارت است از:

• فصل اول: کلیات.
• فصل دوم: تقسیم‌بندی تصرف‌های ساختمانی .
• فصل سوم: دسته‌بندی انواع ساختارها.
• فصل چهارم: محدودیت‌های کلی ارتفاع و مساحت ساختمان‌ها.
• فصل پنجم: سیستم‌های کشف و اعلام حریق.
• فصل ششم: راه‌های خروج و فرار از حریق.
• فصل هفتم: الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح، نازک‌کاری‌های داخلی و نما.
• فصل هشتم: مقاومت در برابر آتش.
• فصل نهم: سیستم‌های اطفاء حریق و کنترل دود.
• فصل دهم: ضوابط اختصاصی ساختمان‌های بلند مرتبه.
• فصل یازدهم: ضوابط فضاها و ساختمان‌های خاص.
• فصل دوازدهم: ضوابط اختصاصی دسترسی نیروهای آتش‌نشانی.
• پیوست 1: نظامات اداری.
• پیوست 2: اطلاعات کلی در خصوص طبقه‌بندی مصالح از نظر واکنش در برابر آتش.

بر اساس اعلام دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان، ویرایش سوم مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در سال 1395 به عنوان آخرین ویرایش این مبحث (تاکنون)، قابل استفاده خواهد بود.