مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمان‌های با مصالح بنایی)، ویرایش ۱۳۹۸

مقررات ملی ساختمان چیست؟

مقررات ملی ساختمان مجموعه‌ای است از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازم‌الاجرا در طراحی، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی اعم از تخریب، نوسازی، توسعه بنا، تعمیر و مرمت اساسی، تغییر کاربری و بهره‌برداری از ساختمان که به منظور تأمین ایمنی، بهره‌دهی مناسب، آسایش و بهداشت و صرفۀ اقتصادی فرد و جامعه وضع می‌گردد.

در حقیقت مقررات ملی ساختمان، مجموعه‌ای از حداقل‌های مورد نیاز و بایدها و نبایدهای صنعت ساختمان است که با توجه به شرایط فنی و اجرایی و توان مهندسی کشور با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای روز داخلی و بین‌المللی، تهیه و تدوین شده است.

مبحث هشتم: طرح و اجرای ساختمان‌ها با مصالح بنایی:

استفاده از مصالح بنایی در اجرای ساختمان‌ها از دیرباز در ایران رواج داشته است. اکثر ساختمان‌های موجود در کشور به ویژه در بخش‌ها، روستاها و همچنین در بافت‌های فرسوده و قدیمی کلان‌شهرها از نوع مصالح بنایی می‌باشند. آسیب‌پذیر بودن این ساختمان‌ها در زمین‌لرزه‌های گذشته که عمدتاً ناشی از عدم رعایت ضوابط فنی می‌باشد، اهمیت تدوین، به‌روزرسانی و ترویج مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان را آشکار می‌سازد.

در فصل اول، تعاریف اولیه مورد نیاز ارائه شده است. فصل دوم به معرفی خصوصیات مورد استفاده می‌پردازد. فصل سوم به ضوابط عمومی و به ویژه ضوابط اعضاء غیرسازه‌ای می‌پردازد. فصل چهارم به ارائۀ ضوابط ساختمان‌های بنایی مسلح اختصاص داده شده است. این ساختمان‌ها با توجه به عملکرد مناسب در برابر زلزله، در کشورهای پیشرفتۀ لرزه‌خیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دامنۀ کاربرد مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان:

به مسائل اجرایی و مصالح ساختمان‌های آجری با کلاف، ساختمان‌های بنایی ، سنتی آجری و ساختمان‌های خشتی و سنگی (ساختمان‌هایی که در دوردست ساخته می‌شوند، به نحوی‌که فراهم آوردن مصالح، تجهیزات و نیروی انسانی ماهر در آن‌جا مشکل باشد)، محدود می‌شوند.

سرفصل‌های مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان عبارت است از:

  • فصل اول: کلیات.
  • فصل دوم: مشخصات مصالح و کنترل کیفیت.
  • فصل سوم: ضوابط عمومی.
  • فصل چهارم: ساختمان‌های بنایی مسلح.
  • فصل پنجم: ساختمان‌های بنایی با کلاف.
  • پیوست 1: استانداردهای ملی ایران مرتبط با مبحث هشتم.
  • پیوست 2: طراحی به روش تنش مجاز.
  • پیوست 3: واژه‌نامه.

بر اساس اعلام دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان، ویرایش سوم مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان در سال 1398 به عنوان آخرین ویرایش این مبحث (تاکنون)، قابل استفاده خواهد بود.