مقررات ملی ساختمان چیست؟
مقررات ملی ساختمان مجموعه‌ای است از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازم‌الاجرا در طراحی، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی اعم از تخریب، نوسازی، توسعه بنا، تعمیر و مرمت اساسی، تغییر کاربری و بهره‌برداری از ساختمان که به منظور تأمین ایمنی، بهره‌دهی مناسب، آسایش و بهداشت و صرفۀ اقتصادی فرد و جامعه وضع می‌گردد.
در حقیقت مقررات ملی ساختمان، مجموعه‌ای از حداقل‌های مورد نیاز و بایدها و نبایدهای صنعت ساختمان است که با توجه به شرایط فنی و اجرایی و توان مهندسی کشور با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای روز داخلی و بین‌المللی، تهیه و تدوین شده است.
مبحث سیزدهم: طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان‌ها:
با توجه به توسعه و پیشرفت فناوری‌های نوین و اثراتی که بر صنعت ساختمان خواهند گذاشت، گسترش شیوه‌ها و روش‌های جدید در مبانی و طراحی ساختمان و استفاده از سیستم‌های جدید و به‌روز الکتریکی، الکترونیکی، تجهیزات و دستگاه‌ها در تأسیسات برقی ساختمان‌ها، استفاده از مقررات و استانداردها امری ضروری تلقی می‌گردد. مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان، راهنمای کامل و جامعی برای طرح و نصب تأسیسات برقی ساختمان می‌باشد. هدف از تدوین این مقررات تضمین ایمنی افراد استفاده‌کننده از تأسیسات برقی و همچنین سلامت ساختمان و فراهم نمودن شرایطی است که در آن محیط تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده بطور صحیح و بدون ایراد کار کنند. در این مبحث، به الزامات مربوط به تأمین نیروی برق (انشعاب، پست، مولد)، الزامات نصب و طراحی اتاق ترانسفورماتور، اتصال زمین، نیروی برق اضطراری، تابلو برق، مدارها (کابل‌کشی – سیم‌کشی)، لوله‌کشی و تجهیزات سیم‌کشی، تجهیزات و وسایل حفاظت و کنترل، تأسیسات جریان ضعیف و شدت روشنایی داخلی پرداخته شده است.
دامنۀ کاربرد مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان:
ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری، درمانی، آموزشی، عمومی، صنعتی و نمایشگاه‌های دائمی و موقت، پارک‌های تفریحات، کارگاه‌های ساختمانی و ساختمان‌های کشاورزی و دامداری و همچنین هرگونه ساختمانی که مقرراتی برای تأسیسات الکتریکی آن وضع نشده است، ملزم به استفاده از مبحث سیزدهم در طرح و نصب تأسیسات برقی خود هستند.
مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان در برگیرندۀ تأسیسات سیم‌کشی سیستم‌های جریان متناوب با ولتاژ تا ۱۰۰۰ ولت موثر، تأسیسات سیم‌کشی سیستم‌های جریان متناوب و با ولتاژ بیش از ۱۰۰۰ ولت موثر (بجز سیم‌کشی داخلی دستگاه‌ها که از سیستم‌های فشار ضعیف تا ۱۰۰۰ ولت تغذیه می‌کنند، همچون چراغ‌های تخلیه الکتریکی در گازها) و تأسیسات سیم‌کشی سیستم‌های جریان ضعیف ثابت وسایل ارتباطی، انتقال علائم و فرمان و مشابه آنها بجز سیم‌کشی داخلی دستگاه‌ها می‌باشد. همچنین این مبحث در برگیرندۀ تأسیسات صاعقه‌گیر ساختمان‌ها، پست‌های برق فشار قوی، پالایشگاه‌های نفت و گاز، تأسیسات خاص نظامی، تأسیسات الکتریکی معادن و غیره که برای آنها مقررات خاص وضع شده است، نمی‌باشد.
سرفصل‌های مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان عبارت است از:
- فصل اول: مبانی عمومی.
- فصل دوم: کلیات.
- فصل سوم: اصول اساسی در تأسیسات برق.
- فصل چهارم: برآورد درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند).
- فصل پنجم: منابع تأمین نیروی برق (سرویس مشترک).
- فصل ششم: (تابلوهای توزیع نیرو، تجهیزات، وسایل حفاظت و کنترل).
- فصل هفتم: مدارها (کابل‌کشی – سیم‌کشی).
- فصل هشتم: تجهیزات سیم‌کشی.
- فصل نهم: تأسیسات جریان ضعیف.
- فصل دهم: محیط‌های عادی و مخصوص.
- فصل یازدهم: محتوای نقشه‌ها و مدارک فنی طرح تأسیسات برقی.
- پیوست 1: سیستم‌های نیروی برق.
- پیوست 2: مبانی عمومی سیستم روشنایی داخلی.
- پیوست 3: مبانی عمومی استفاده از ضریب همزمانی.
- پیوست 4: مبانی عمومی سیستم اعلام حریق.
- پیوست 5: مبانی عمومی بانک خازن.
- پیوست 6: درجۀ حفاظت بدنۀ لوازم و تجهیزات الکتریکی در برابر نفوذ رطوبت و اشیاء خارجی.
- پیوست 7: حریم شبکه‌های برق.
- پیوست 8: محتوای نقشه‌ها و مدارک فنی طرح تأسیسات برقی.
- پیوست 9: واژه‌نامه فارسی – انگلیسی.
- پیوست 10: مقررات و استانداردهای قابل استفاده.
بر اساس اعلام دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان، ویرایش سوم مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان در سال 1395 به عنوان آخرین ویرایش این مبحث (تاکنون)، قابل استفاده خواهد بود.
