مقررات ملی ساختمان چیست؟
مقررات ملی ساختمان مجموعهای است از ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی لازمالاجرا در طراحی، نظارت و اجرای عملیات ساختمانی اعم از تخریب، نوسازی، توسعه بنا، تعمیر و مرمت اساسی، تغییر کاربری و بهرهبرداری از ساختمان که به منظور تأمین ایمنی، بهرهدهی مناسب، آسایش و بهداشت و صرفۀ اقتصادی فرد و جامعه وضع میگردد.
در حقیقت مقررات ملی ساختمان، مجموعهای از حداقلهای مورد نیاز و بایدها و نبایدهای صنعت ساختمان است که با توجه به شرایط فنی و اجرایی و توان مهندسی کشور با بهرهگیری از آخرین دستاوردهای روز داخلی و بینالمللی، تهیه و تدوین شده است.
مبحث نوزدهم: صرفهجویی در مصرف انرژی:
انرژی یکی از مهمترین و چالشبرانگیزترین موضوعات محسوب میگردد و با توجه به سهم عمدۀ بخش ساختمان، تحولات چشمگیری در دهههای اخیر در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، در جهت بهبود وضعیت مصرف انرژی، صورت گرفته است. در مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان، ضوابط الزامی در طراحی و اجرا، در زمینة پوستة خارجی، سیستمهای تأسیسات گرمایی، سرمایی، تهویه، تهویة مطبوع، تأمین آب گرم مصرفی، تأسیسات برقی و سیستم روشنایی، در جهت بهبود عملکرد عناصر و تجهیزات از دیدگاه انرژی و همچنین کاهش نیاز و مصرف انرژی ساختمان، تا حدود تعیین شده ارائه میگردد.
دامنۀ کاربرد مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان:
این مقررات در خصوص ساختمانهای جدید در موارد زیر لازمالاجرا میباشد:
الف) ساختمانهایی که با مصرف انرژی، گرم یا سرد میشوند.
ب) سیستمها و تجهیزاتی که در تأسیسات مکانیکی و برقی ساختمانهای بند الف مورد استفاده قرار میگیرند.
کلیۀ ضوابط این مبحث میتواند با رعایت سایر مباحث مقرارت و ضوابط فنی، برای بهسازی ساختمانهای موجود نیز استفاده شود.
در مورد ساختمانهای زیر، ضوابط این مبحث لازمالاجرا نمیباشد:
الف) ساختمانهای مورد استفاده برای پرورش، نگهداری و تکثیر حیوانات.
ب) ساختمانهایی که بنابر عملکرد خاص خود، برای طولانی مدت باز نگه داشته میشوند و فضاهای داخل ساختمان در ارتباط مستقیم با فضای خارج قرار میگیرد.
پ) ساختمانهای موقت، با دورۀ بهرهبرداری کمتر از 2 سال و ساختمانهایی که دائماً در حال نصب و برچیده شدن هستند.
ت) ساختمانهای موجود که اقدامات بازنوسازی و بهسازی بر روی آنها محدود باشد.
سرفصلهای مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان عبارت است از:
- فصل اول: کلیات.
- فصل دوم: تعاریف، گونهبندیها و گروهبندیها.
- فصل سوم: مقررات کلی طراحی و اجرا.
- فصل چهارم: ضوابط اجباری.
- فصل پنجم: روش تجویزی.
- فصل ششم: روش موازنهای (کارکردی).
- فصل هفتم: روش نیاز انرژی ساختمان.
- فصل هشتم: روش کارایی انرژی ساختمان.
- پیوست 1: فهرست واژگان (معادل انگلیسی).
- پیوست 2: روش تعیین گروه اینرسی حرارتی ساختمان.
- پیوست 3: گونهبندی درجۀ انرژی (گرمایی – سرمایی) سالانۀ شهرها.
- پیوست 4: گونهبندی کاربری و گروه ساختمانها.
- پیوست 5: برنامه زمانی بهرهبرداری ساکنین و عملکرد تجهیزات.
- پیوست 6: روش محاسبة ضریب کاهش انتقال حرارت طرح.
- پیوست 7: ضرایب هدایت حرارت مصالح متداول.
- پیوست 8: مقاومت حرارتی لایههای هوا و قطعات ساختمانی.
- پیوست 9: ضرایب انتقال حرارت جدارهای نور گذر و بازشوها.
- پیوست 10: سایهبانها.
- پیوست 11: روشهای محاسبة پلهای حرارتی.
- پیوست 12: اطلاعات تکمیلی در خصوص تأسیسات الکتریکی.
- پیوست 13: استانداردها و آییننامههای مرجع.
بر اساس اعلام دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان، ویرایش چهارم مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان در سال 1399 به عنوان آخرین ویرایش این مبحث (تاکنون)، قابل استفاده خواهد بود.