معرفی گرایش مهندسی حمل و نقل

توضیحات اجمالی گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ مهندسی عمران:

بر اساس اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور تعداد واحدهای درسی و پژوهشی دورۀ کارشناسی ارشد 32 واحد می‌باشد که شامل 12 واحد دروس تخصصی اجباری، 12 واحد دروس اختیاری، 2 واحد سمینار و روش تحقیق و 6 واحد پایان‌نامه برای گرایش‌های مختلف مهندسی عمران می‌باشد.

در ادامه به معرفی گرایش مهندسی حمل و نقل مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ مهندسی عمران منطبق بر آئین‌نامۀ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور می‌پردازیم که این معرفی ممکن است بر حسب دانشگاه مورد نظر، کمی متفاوت باشد و برخی دروس اختیاری، به‌صورت اجباری یا بالعکس ارائه شوند. همچنین در دانشگاه‌ها، تمامی دروس اختیاری ارائه نمی‌شود و برحسب نظر گروه و دپارتمان مربوطه، ممکن است برخی از آن‌ها بر حسب صلاحدید، ارائه گردند:

گرایش مهندسی حمل و نقل:

گرایش مهندسی حمل و نقل شامل 4 بخش مجزا به نام‌های حمل و نقل ریلی، دریایی، هوایی و جاده‌ای می‌باشد که جزئیات بیشتر آن، به شرح زیر است:

  • حمل و نقل: مدیریت سیستم‌های حمل و نقل، مطالعۀ تولید، توزیع و جذب سفر، مکان‌یابی و احداث پارکینگ‌ها و کنترل ترافیکی.
  • سیستم‌های حمل و نقل هوشمند: طراحی چراغ‌های راهنمایی با زمان‌بندی هوشمند و تسهیلات هوشمند حمل و نقل (مانند تصادفات، فاصلۀ ایمنی وسایل نقلیه، پارکینگ‌های هوشمند و غیره).
  • ایمنی ترافیک، تصادف و ریسک: بهبود ایمنی معابر و راه‌ها، تعیین نقاط حادثه‌خیز، مدل‌سازی و پیش‌بینی تصادفات و غیره.
  • حمل و نقل ریلی: طراحی خطوط حمل و نقل ریلی بین شهری و درون شهری، برنامه‌ریزی ایستگاه‌ها و فواصل زمانی حرکت قطارها.
  • حمل و نقل هوایی و دریایی: برنامه‎ریزی حمل و نقل هوایی و دریایی و طرح فرودگاه‌ها و بنادر.
  • مهندسی ترافیک: مدل‌سازی جریان ترافیک با و یا بدون استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری، بررسی تأثیرات پارامترهای جریان ترافیکی مانند سرعت، حجم و تاخیر برمصرف سوخت و محیط زیست، بررسی رفتار رانندگان در تحلیل‌های ترافیکی، فرهنگ‌سازی ترافیک و غیره.

این گرایش دارای اشتراک‌های بسیاری با گرایش راه و ترابری مهندسی عمران می‌باشد. از نرم‌افزارهای کاربردی این رشته می‌توان به Transcad و Vissum و Cube و غیره اشاره نمود.

عموماً فارغ‌التحصیلان با گرایش حمل و نقل جذب شرکت‌های مهندسان مشاور، واحدها و ادارات مختلف راه و ترابری، شهرداری‌ها، سازمان‌های حمل و نقل ترافیک و شرکت‌های مطالعات جامع حمل و نقل می‌شوند. مهندسین با توجه به توانایی‌های خود می‌توانند در هر یک از این مجموعه‌ها تحصیل کرده و پس از تحصیل به اشتغال در بخش مربوطه بپردازند.

ردیف

نام درس

تعداد واحد

نوع واحد

1

برنامه‌ریزی و حمل و نقل

3

تخصصی اجباری

2

تقاضا در حمل و نقل

3

تخصصی اجباری

3

تحلیل و ارزیابی سیستم‌های حمل و نقل

3

تخصصی اجباری

4

مهندسی ترافیک پیشرفته

3

تخصصی اجباری

5

ایمنی در ترافیک

2

اختیاری

6

برنامه‌ریزی کاربری زمین

3

اختیاری

7

حمل و نقل کالا

3

اختیاری

8

حمل و نقل ریلی

3

اختیاری

9

حمل و نقل دریایی

2

اختیاری

10

حمل و نقل هوایی

2

اختیاری

11

سیستم حمل و نقل هوشمند

2

اختیاری

12

شبیه‌سازی در مهندسی حمل و نقل

2

اختیاری

13

محیط زیست و حمل و نقل

3

اختیاری

14

حمل و نقل همگانی

2

اختیاری

15

مدیریت و اقتصاد حمل و نقل

2

اختیاری

16

مبانی ارزیابی پروژه‌های حمل و نقل

3

اختیاری

17

مدل‌سازی رفتاری در حمل و نقل

2

اختیاری

18

طرح هندسی راه پیشرفته

3

اختیاری

19

مدیریت تعمیر و نگهداری راه

3

اختیاری

20

مهندسی راه آهن پیشرفته

3

اختیاری

21

تحلیل و طراحی روسازی پیشرفته

3

اختیاری

22

طراحی روسازی بتنی

3

اختیاری

23

مدیریت روسازی راه‌ها، پارکینگ‌ها و فرودگاه‌ها

3

اختیاری

24

ظرفیت راه‌ها و تقاطع‌ها

3

اختیاری

25

قیرهای امولسیون و آسفالت سرد

3

اختیاری

26

آمار و احتمالات پیشرفته

3

اختیاری

27

تحلیل خطر در حمل و نقل

3

اختیاری

28

کاربرد کامپیوتر در حمل و نقل

2

اختیاری

29

محاسبات نرم

3

اختیاری

30

تحقیق در عملیات در حمل و نقل

3

اختیاری

31

اقتصادسنجی

3

اختیاری

32

طراحی بر اساس آزمایش

2

اختیاری

33

روش‌های آمارگیری در حمل و نقل و ترافیک

3

اختیاری

34

ریاضیات عالی پیشرفته

3

اختیاری

35

تجزیه و تحلیل ایمنی راه

2

اختیاری

36

عوامل انسانی در ایمنی راه

2

اختیاری

37

حمل و نقل و برنامه‌ریزی شهری

3

اختیاری

38

برنامه‌ریزی پیشرفتۀ حمل و نقل

3

اختیاری

39

مدل‌سازی در برنامه‌ریزی حمل و نقل شهری

2

اختیاری

 

حال به سراغ بررسی دروس تخصصی اجباری این گرایش به‌صورت اجمالی می‌رویم:

هدف از درس برنامه‌ریزی و حمل و نقل، بهبود امکانات فعلی یا ارائۀ طرحی مناسب برای آینده است. هدف از درس تقاضا در حمل و نقل، آشنایی با مدل چهار مرحله‌ای کلاسیک (مرحلۀ اول: ایجاد سفر، مرحلۀ دوم: توزیع سفر، مرحلۀ سوم: تفکیک وسیلۀ نقلیه و مرحلۀ چهارم: تخصیص ترافیک) می‌باشد. انواع روش‌های تخصیص ترافیک در انواع شبکه‌های حمل و نقل با انواع فرض‌های محدودکننده و تحلیل خروجی‌های حاصل در درس تحلیل و ارزیابی سیستم‌های حمل و نقل مورد بررسی قرار می‌گیرند. در درس مهندسی ترافیک پیشرفته نیز به تمامی مسائل مربوط به ترافیک و جریان‌های ترافیکی پرداخته می‌شود.